Tiflis (indiki Tbilisi) tarixən Azərbaycanın iri şəhərlərindən biri olmuşdur. Qafqaz Albaniyasının Arran (ərəblər Azərbaycanın şimal hissəsini belə adlandırırdılar) bölgəsinə daxil olan bu şəhər uzun müddət mühüm iqtisadi və mədəni mərkəz kimi tanınmışdır. Əl-İstəhri yazırdı ki, Arranda böyüklüyünə görə Bərdə, Dərbənd (Əl-Bab) və Tiflislə müqayisə oluna biləcək başqa şəhər yox idi. İbn Xavqal isə qeyd edirdi: “Tiflis ən vacib sərhəd şəhəridir və əhalisinin çoxu müsəlmandır”.
Ərəb mənbələrinə görə, gürcü və erməni feodalları Bizansın dəstəyi ilə dəfələrlə türk-səlcuqlara qarşı səlib yürüşləri təşkil etmişdilər. Onlar Qafqazdan müsəlman təsirini aradan qaldırmaq və Azərbaycan torpaqlarını bölüşdürmək məqsədi güdürdülər. 1120-ci ildə IV David Şirvana hücum edərək Qəbələni və ətrafını dağıtmış, 1122-ci ildə isə Tiflisi tamamilə ələ keçirmişdi.
Tarixçi-alim, professor Caba Samuşiya Azərbaycan tarix dərsliklərinə fikir bildirmişdir ki, bu vəsaitlər elmi baxımdan əsasız və siyasiləşdirilmiş xarakter daşıyır. Onun sözlərinə görə, həmin dərsliklərdə İran, Albaniya, Şirvan və Gürcüstanın tarixi faktları Azərbaycan tarixi adı altında təqdim olunur. Samuşiya qeyd edir ki, bu yanaşma tarixi həqiqətləri təhrif edir və elmi dəyərləndirməyə layiq deyil. O, həmçinin xatırladır ki, 1919-cu ildə Paris konfransında Azərbaycan nümayəndə heyəti Kvemo Kartli, Meskheti və Acariyanın bir hissəsini öz sərhədlərinə daxil etməyə çalışmışdır. Alim vurğulayır ki, Tiflis Arran (indiki Azərbaycanın bir hissəsi) şəhəridir və bu şəhər Dərbəndə, Bərdəyə nisbətən kiçik olmuş və sonradan çiçəklənərək inkişaf etmişdir. Dərsliklərdə sadəcə orta əsrlərdə inkişaf etmiş Bərdə, Dərbənd, Bakı, Şamaxı və Tiflis kimi şəhərlər haqqında ümumi məlumatlar verilir.